Struktura DRAMY na lekcji WF online. Pomysł na zajęcia teoretyczne w trybie zdalnym.

Prowadzenie lekcji wychowania fizycznego w trybie zdalnym traktuję jak wyzwanie. Lekcje WF online można wykorzystać do realizacji tych tematów i takich metod, które nie są możliwe podczas tradycyjnej pracy w sali gimnastycznej.
Teraz możemy sięgać częściej do tematów edukacji zdrowotnej, historii kultury fizycznej, teorii lub tematów dotyczących zdrowia fizycznego, psychicznego czy społecznego, które przewidziane są w podstawie programowej wychowania fizycznego.

Uwielbiam lekcje podczas których uczniowie mogą wypowiadać się i zabierać głos na różne tematy. Ich spojrzenie na wiele spraw jest bardzo ciekawe i inspirujące. Rzadziej podczas zdalnych spotkań korzystam z quizów, krzyżówek czy filmików, a częściej, oprócz sprawdzania sportowych challengy, planuję dyskusje na tematy, które dają do myślenia, poszerzają horyzonty, a co najważniejsze sprzyjają budowaniu relacji. Tych ostatnich brakuje nam najbardziej. Odcięci od znajomych i przyjaciół, schowani za ekranami urządzeń elektronicznych, jak nigdy potrzebujemy teraz wspólnych rozmów i przemyśleń.

Podczas lekcji wykorzystuję m.in. strukturę Dramy. Dla tych, którzy nie wiele o niej wiedzą, a chcieliby coś nie coś się dowiedzieć polecam mój artykuł o dramie, który podlinkowuję tutaj: Drama wzmacnia.

Poniżej scenariusz jednej z moich lekcji. Może komuś się przyda, albo zainspiruje. Strukturę Dramy można wykorzystać także na godzinie wychowawczej, lekcji języka polskiego, do pracy z Odyseuszami itp.

_{Lekcja WF-online z wykorzystaniem struktury Dramy}

1. Zaplanuj temat, jaki chcesz poruszyć, adekwatnie do wieku, płci, charakteru grupy itp. wedle uznania i potrzeb.

2. Wymyśl kazus, fikcyjną historię na przykładzie której chcesz porozmawiać.

3. Na początku zajęć podkreśl, że to historia fikcyjna. Czasami uczniowie mogą dopatrzyć się zbieżności wydarzeń bądź postaci np. ze swoim życiem rodzinnym czy szkolnym. Jeśli temat jest trudny dotyczący skomplikowanych relacji rodzinnych, używek itp. trzeba uważać, by zupełnie niechcący nie nawiązać do osobistych przeżyć uczestników. Dlatego bardzo ważne jest, aby zaznaczyć na początku lekcji, że zarówno historia, jak i postacie są wymyślone. Jeśli jednak potrzebujesz pracować na prawdziwej historii i jest to np. na życzenie grupy np. na godzinie wychowawczej potrzebujecie rozwiązać jakiś wspólny, klasowy problem, to oczywiście jak najbardziej wtedy pracujemy na prawdziwym temacie.

4. Przed przedstawieniem kazusu możesz zapoznać uczniów jak będziecie pracować i czym jest Drama.

Do pracy z grupą wykorzystałam narzędzie interaktywne – Prezentację w Google. Można wykorzystać również inne wedle uznania jak np. Notes zajęć na MS Teams bądź whiteboard.fi .

Lekcję można przeprowadzić także bez korzystania z tego typu narzędzia multimedialnego, udostępniając jedynie własny pulpit, by wszyscy uczniowie widzieli tekst kazusu na ekranie i mogli go przeczytać lub wracać do niego w razie potrzeby.

6. Na pierwszym slajdzie prezentacji umieściłam kilka informacji o Dramie. Możemy pracować strukturą dramy bez informowania uczniów o szczegółach, ale z uwagi na to, że pracuję z młodzieżą licealną i bardzo świadomą, uznałam, że warto ich wprowadzić w tajniki lekcji. Wielu z nich interesuje się i kojarzy Dramę. To bardzo ułatwia i pomaga w lekcji. Na drugim slajdzie zapoznałam uczniów ze strukturą i najważniejszymi zasadami pracy metodą Dramy.

Najważniejsze informacje dotyczące Dramy:
– udział w dyskusji zabierają tylko chętni uczniowie. W dramie nikogo nie zmuszamy do zabierania głosu
– ustalamy na początku „rytuał wyjścia” z przydzielonej roli. Jeśli ktoś odegra daną postać, poprzez rytuał „wychodzi” z niej, aby nie pozostać w emocjach postaci. Rytuałem mogą być dwa klaśnięcia, podskok, wypowiedziane głośno na przykład dowolne dwa słowa itp. Rytuał może zaproponować uczestnik lub prowadzący.
– każdy uczeń pracuje swoim slajdzie, co jest tylko sygnałem dla n-la, że uczeń jest aktywny. Nie musi jednak później niczego czytać czy przedstawiać. Może pisać w punktach, używać haseł czy pojedynczych słów, a później tylko przysłuchiwać się dyskusji innych. Musi czuć się na takiej lekcji bezpiecznie i pracować bez przymusu. To bardzo ważne!

7. Dwa kolejne slajdy to:
– wymyślony przeze mnie na potrzeby lekcji kazus
– zadanie / instrukcja co robić

8. Warto napisać zadanie na oddzielnym slajdzie. Nie każdy uczeń słucha z uwagą i potrafi skupić się gdy czytasz kazus, a potem zadanie. Kiedy uczniowie pracują koncepcyjnie w każdym momencie mogą wrócić do zadania scrollując slajdy bądź do tekstu kazusu umieszczonego na pierwszych slajdach. W ten sposób nie przeszkadzają sobie nawzajem gdy np. inni pracują w skupieniu przez kilka minut.

9. Kolejne slajdy przypisałam alfabetycznie każdemu uczestnikowi zajęć i jednocześnie każdemu przydzieliłam rolę z kazusu. Uczestnik może również sam wybrać sobie rolę. Z uwagi jednak na czas i sprawną organizację lekcji, zrobiłam to sama.

• 

• 

• 

• 

10. Jeśli korzystamy z prezentacji Google, to udostępniamy ją do edycji i przesyłamy uczestnikom zajęć, by mogli pracować interaktywnie. Ty możesz ich wspierać dzięki obserwacji jak pracują.

11. Czytam kazusu i zadanie (patrz pkt. 7) . Pytam czy wszystko zrozumieli i czy jest coś niejasnego o co chcieliby zapytać.

12. Daję kilka minut na pracę na swoim slajdzie. Od czasu lekcji, długości kazusu, stopnia trudności zadania, tematu zależy czas na pracę koncepcyjną i przemyślenia.

Uczniowie w wyznaczonym czasie pracują koncepcyjnie wyobrażając sobie, że są postacią wyznaczoną im na ich slajdzie. Zapisują swoje uwagi, spostrzeżenia. Mogą to robić w formie krótkich zdań, haseł wedle uznania.

13. Następnie zapraszasz chętnych uczniów do „odegrania” scenki, albo zagrania roli. Uczeń spontanicznie wchodzi w rolę wybranej postaci i wyobraża sobie, że jest nią. Gra rolę np. ojca, mamy, koleżanki czy głównej bohaterki mojego kazusu czyli Adriany przedstawiając swoje argumenty. W ten sposób może zostać przedstawionych kilka różnych pomysłów na każdą z postaci.

14. Możesz też zaproponować prace w parach. Dwoje chętnych uczniów przedstawia w głównej części lekcji krótki dialog pomiędzy bohaterami kazusu. Może to być rozmowa na argumenty pomiędzy Adrianą, a tatą, rozmowa Adriany z mamą czy rozmowa obojga rodziców. Nie potrzeba do tego żadnych umiejętności aktorskich. To czysta improwizacja i spontaniczne odpowiedzi na argumenty jednej strony. Możesz wykorzystać do pracy w parach „pokoje” np. na aplikacji Zoom gdzie przez kilka minut pary pracują i spontanicznie ćwiczą dialogi, a potem wracają do wspólnego pokoju i chętni przedstawiają swoje scenki lub opowiadają o argumentach wybranych bądź przydzielonych im postaci.

15. Czas odgrywania ról zależy od prowadzącego zajęć. Lekcję musisz tak zaplanować, aby zmieścić się w czasie. Ważne, aby na koniec był czas na podsumowanie wspólnej pracy, a przede wszystkim czas na wspólne wnioski, które dotyczą kazusu, problemu, bohaterów itd.

15. Pamiętaj o „rytuale wyjścia z roli”. Ci którzy się bardzo zaangażowali powinni wyjść z lekcji wolni od emocji. Często bardzo zaangażowane osoby bardzo wchodzą w rolę dostosowując gestykulację, głos czy wykorzystując różne akcesoria by oddać charakter i osobowość postaci. Bardzo się angażują wkładając w to dużo emocji. Inni z kolei wchodząc z nimi w dyskusję często zapominają, że to tylko świat fikcji. Dlatego warto o tym przypomnieć szczególnie podczas „gorących” dyskusji. Prowadzący musi przez cały czas dbać, by atmosfera zajęć nie przerodziła się np. w prawdziwą „kłótnię”. Należy pamiętać, że wyobrażamy sobie role i cechy charakteru danej postaci.

Podsumowanie

Drama pokazuje różne perspektywy na dany problem, temat. Dzięki możliwości wejścia w role możemy zobaczyć, że tyle ile uczestników tyle pomysłów na argumenty i racje.

WAŻNE!

Nie oceniamy nikogo!
Pomysłowość „aktora” na wejście w rolę nigdy nie powinna zostać skrytykowana i zaatakowana. Odkładamy na bok osądy. Drama służy analizie, refleksji, budowaniu relacji. Nigdy nie powinna stać się powodem do kłótni. Każdy na zajęciach jest ważny i każdy kto ma ochotę zabrać głos, powinien zostać wysłuchany, ale nie oceniany. Tyle ile osób, tyle pomysłów.

REFLEKSJA – FEEDBACK

Bez względu na to czy dużo czy mało osób aktywnie bierze udział w dyskusji czy w przedstawieniu postaci, nie ma to znaczenia dla sukcesu zajęć.
Możesz na koniec lub na następnej lekcji spytać czy kiedyś chcieliby taką lekcję powtórzyć. Jeśli tak, to masz odpowiedź. Nie jest najważniejsze ile osób jest aktywnych na tyle, by brać udział w rozważaniach, ważne ile osób po lekcji zostanie z jakimiś ciekawymi przemyśleniami czy nową refleksją. Ważniejsze jest przeżywanie. Analizowanie pomysłów uczestników na wykreowanie charakterów bohaterów kazusu, które zaproponowali, to swoista burza mózgów. Chodzi o to, by na problem, postacie spojrzeć z wielu perspektyw. Nasza optyka się zmienia gdy widzimy co kryje się za decyzjami innych. Jakie doświadczenia, przeżycia, argumenty. Jeszcze lepiej jeśli uda się bohaterom wypracować kompromis.

Drama uczy tolerancji i zrozumienia drugiego człowieka, a przez to wzmacnia i buduje relacje w grupie, a oto chodzi.